Gdyby... Ca?kiem inna historia ?wiata

Informacja o autorach: Zespó? autorów sk?ada si? 32 ameryka?skich specjalistów zajmuj?cych si? g?ównie histori?, histori? wojskowo?ci, antropologi?, politologi? czy wreszcie pisaniem biografii. Wielu spo?ród nich to wyk?adowcy akademiccy, pisarze i felietoni?ci. Redakcji tej ksi??ki podj?? si? Robert Cowley – za?o?yciel kwartalnika o historii wojskowo?ci, wspó?redaktor publikacji po?wi?conej kampaniom wojskowym oraz autorytet w dziedzinie I wojny ?wiatowej. Zespó? autorski historii kontrfaktycznej ?wiata tworz?: William H. McNeill, Barbara N. Porter, Victor Davis Hanson, Josiah Ober, Lewis H. Lapham, Barry S. Strauss, Cecelia Holland, Theodore K. Rabb, Peter Pierson, Ross Hassig, Geoffrey Parker, Thomas Fleming, Ira D. Gruber, David McCullough, Alistair Horne, Caleba Carra, James M. McPherson, Stephen W. Sears, Tom Wicker, Robert Cowley, James Chace, David Clay Large, Dennis E. Showalter, John Keegan, Williamson Murray, David Fromkin, Theodore F. Cook Jr , Elihu Rose, Arthur Waldron, Ted Morgan, Robert O’Connell, Stephen E. Ambrose. Wymieniony na ko?cu autor napisa? równie? ksi??k? Kompania braci o s?ynnej ameryka?skiej kompanii piechoty spadochronowej bior?cej udzia? w l?dowaniu w Normandii i zdobywaj?cej Orle Gniazdo Hitlera. Na jej podstawie powsta? 10-cioodcinkowy serial o tym samym tytule, a producentami wykonawczymi byli Steven Spielberg i Tom Hanks. W tej kompani s?u?y? te? ?o?nierz, którego losy sta?y si? kanw? scenariusza filmu Szeregowiec Ryan. Struktura ksi??ki Ksi??ka jest u?o?ona chronologicznie i obejmuje 2700 lat udokumentowanej historii ludzko?ci, lecz przedstawionej w nowatorski sposób, akcentuj?cy szanse i przypadki, ludzkie wady lub predyspozycje, które mog?y zadecydowa? o innym od znanego nam przebiegu dziejów ludzko?ci. Sk?ada si? z 33 rozdzia?ów: 20 d?u?szych i 13 krótszych. Przes?anie ksi??ki Historia kontrfaktyczna, zwana te? alternatywn?, od lat fascynuje nie tylko historyków. Próby odpowiedzi na pytanie „co by by?o gdyby” wci?? podejmuj? rzesze artystów, filmowców i pisarzy. Budz? one w równym stopniu ciekawo??, co kontrowersje. Jednak warto to pytanie zadawa? by lepiej poznawa? ró?norodne uwarunkowania wa?nych wydarze?, by doceni? geniusz lub intuicj? poszczególnych jednostek, czy wreszcie wysi?ek ca?ych spo?ecze?stw. T? ksi??k? otwiera dylemat: czy powsta?aby religia ?ydowska albo chrze?cija?stwo gdyby w 701 r. p.n.e. Asyryjczycy zdobyli Jerozolim?? Ich kl?sk? spowodowa?a tajemnicza zaraza … Autorzy opisuj? te? wydarzenia trwaj?ce zaledwie u?amki sekund (!), np. ocalenie Aleksandra przed spadaj?cym toporem, który móg? przerwa? jego ?ycie w wieku 21 lat, zanim sta? si? „Wielkim”. Karty ameryka?skiej historii te? cz?sto zapisywa? przypadek np. mg?a, która pomog?a wygra? George’ owi Washingtonowi w 1776 r. i w konsekwencji powsta?y Stany Zjednoczone. W czasie trwaj?cej przez 6 lat II wojny ?wiatowej wiele decyzji Hitlera wp?yn??o na ostateczn? przegran?. Np. John Keegan wskazuje, ?e gdyby po zwyci?stwie w Grecji wiosn? 1941 r. zaatakowa? Turcj? i Bliski Wschód zdobywaj?c potrzebn? mu rop? i dopiero potem Zwi?zek Radziecki, mia?by znacznie wi?ksze szanse na sukces. Przyk?ady mo?na by mno?y?… Kwestie nad którymi zastanawiaj? si? autorzy, to: 1. Zara?liwe alternatywy. Zaraza, która ocali?a Jerozolim?, 701 rok p.n.e. 2. Dobry sen mo?e zdzia?a? cuda 3. Ani ?ladu, gdzie by?a Grecja. Persowie wygrywaj? pod Salamin?, 480 rok p.n.e. 4. Podbój niedokonany. Przedwczesna ?mier? Aleksandra Wielkiego 5. Furor Teutonicus: Las Teutoburski, 9 rok n.e. 6. Lekko rozja?nione Wieki Ciemne. Konsekwencje dwóch kl?sk 7. ?mier?, która ocali?a Europ?. Mongo?owie zawracaj?, 1242 rok 8. Gdyby nie takie mokre lato. Krytyczne dziesi?ciolecie, lata 20. XVI wieku 9. Gdyby ?wi?ta Liga si? nie zawaha?a 10. Po?wi?cenie Hernana Cortesa. Tenochtitlan, 30 czerwca 1521 roku 11. Odparcie angielskich p?on?cych okr?tów. Wielka Armada triumfuje, 8 sierpnia 1588 roku 12. Nieprawdopodobne zwyci?stwo. Amerykanie mogli przegra? rewolucj? na 13 sposobów 13. George Washington ryzykuje 14. Co os?oni?a mg?a. Rewolucyjna Dunkierka, 29 sierpnia 1776 roku 15. W?adca ?wiata. Stracone szanse Napoleona 16. Napoleon wygrywa pod Waterloo 17. Gdyby nie zgubiono zgubionego rozkazu. Robert E. Lee upokarza Uni?, 1862 rok 18. Kanny konfederatów i inne scenariusze. Jak wojna domowa mog?a przybra? zupe?nie inny obrót 19. Wietnam w Ameryce, 1865 rok 20. Co by by?o gdyby … roku 1914. Wojna ?wiatowa, której nie powinno by? 21. Imperium Bismarcka: poronione. 22. Dzi?kuj?, ale nie chc? cygara 23. Zawieszenie broni z rozpaczy 24. Jak Hitler móg? wygra? wojn?. Atak na Bliski Wschód, 1941 rok 25. Co zniszczy? taksówkarz 26. Triumf dyktatorów 27. Nasza katastrofa pod Midway. Japonia zatrzaskuje pu?apk?, 4 czerwca 1942 roku 28. Przypadek zaginionych lotniskowców 29. Kl?ska D-Day. Atomowe alternatywy w Europie 30. Radziecka inwazja na Japoni? 31. Pogrzeb w Berlinie. Zimna wojna robi si? gor?ca 32. Chiny bez ?ez. Gdyby Chiang Kai-shek nie zaryzykowa? w 1946 33. Tarapaty unikni?te? Zalety ksi??ki • Fachowo??: Wiarygodne rozwa?ania na temat historii kontrfaktycznej s? mo?liwe tylko w gronie fachowców. Dlatego publikacj? tworzyli wybitni historycy, którzy nie pierwszy raz mierzyli si? z tym tematem; • Przyst?pna forma: niektóre eseje czyta si? jak powie??, s? d?u?sze i krótsze rozdzia?y, do wyboru; • Uniwersalno??: Rozwa?ania „Co by by?o gdyby …” s? doskona?? metod? przybli?ania historii bez wzgl?du na wiek i zainteresowania czytelnika. Oprócz walk, bitew, wojen, k?adziony jest nacisk na osobowo?? postaci historycznych, znaczenie przypadku; • Alternatywa dla powa?nych rozwa?a? historycznych jest bardzo pouczaj?ca; • Ciekawa lektura jest po prostu wci?gaj?ca. Redakcja ksi??ki: El?bieta Olczak